Kreislaufwirtschaft
Droga do cyrkularnej architektury

Cyrkularność, czyli projektuj i buduj koncentrując się na zamkniętym obiegu materiałów

Budynki przeznaczone do rozbiórki mogą posłużyć jako magazyny surowców. Pochodzące z nich materiały można z powodzeniem wykorzystać przy kolejnym przedsięwzięciu pod warunkiem zachowania ich jakości. Stanowi to ogromny potencjał dla gospodarki o obiegu zamkniętym. W tym miejscu pojawia się koncepcja cyrkularności, która ma na celu promowanie zmiany metod budowlanych na takie, które będą bardziej zrównoważone i pozwolą zaoszczędzić więcej zasobów.

circular_economy

Czym jest cyrkularność?

Cyrkularność oznacza użytkowanie zasobów i materiałów w taki sposób, aby zapobiec marnotrawstwu i przetwarzać materiały w zamkiętych obiegach. Celem jest wydłużenie cyklu życia materiałów poprzez recykling, naprawę i ponowne wykorzystanie. Koncepcje, takie jak „ekonomia cyrkularna" opracowana przez fundację Ellen MacArthur czy Cradle-to-Cradle autorstwa Michaela Braungarta i Williama McDonougha, skupiają się na ciągłym przetwarzaniu materiałów w zamkniętych cyklach biologicznych i technologicznych w celu utrzymania ich wartości tak długo, jak to możliwe, oraz minimalizacji wpływu na środowisko. Schüco zajmuje wiodącą pozycję w obszarze implementacji zasady Cradle-to-Cradle w budynkach, dzięki ponad 70 certyfikowanym systemom w ofercie. Produkty i procesy produkcyjne, które są zgodne z tą zasadą wymagają zupełnie nowego podejścia do projektowania, od etapu wytwarzania i eksploatacji aż po demontaż, wtórne przetworzenie i ponowne wykorzystanie jako surowiec. Schüco rozwija asortyment produktów o niskim śladzie węglowym i oferuje zrównoważone alternatywne rozwiązania opracowane na bazie niskoemisyjnych surowców, większej zawartości pochodzącej z recyklingu oraz materiałów alternatywnych.

Dlaczego cyrkularność ma dla nas rosnące znaczenie?

W ramach Zielonego Ładu UE ustanowiła cel uzyskania przez Europę neutralności klimatycznej przed rokiem 2050. Centralnym elementem realizacji tej strategii jest plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym, który zakłada zrównoważone projektowanie produktów i oddzielenie wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów. Przeniesienie koncepcji gospodarki o obiegu zamkniętym na branżę budowlaną, istniejące budynki czy też „miejskie magazyny surowców”, będzie istotne znaczenie z punktu widzenia oszczędzania zasobów i redukcji emisji dwutlenku węgla. Dlatego uważamy, że naszym obowiązkiem jest aktywne promowanie budowania zamkniętych obiegów materiałowych tak, aby zachować nadające się do recyklingu surowce bez utraty jakości po pierwszej fazie użytkowania, a stare elementy elewacji mogły być przetworzone na nowe.

Obecne wymagania związane z GOZ

Branża budowlana ma kluczowe znaczenie dla gospodarki o obiegu zamkniętym, ponieważ wykorzystuje najwięcej zasobów i wytwarza najwięcej odpadów. Jednocześnie jednak może w znaczącym stopniu przyczynić się do redukcji emisji i oszczędzania zasobów, dzięki ponownemu wykorzystaniu materiałów budowlanych. Na poziomie UE obowiązują następujące plany działania, dyrektywy i narzędzia legislacyjne

Dyrektywa ramowa UE w sprawie odpadów

Dyrektywa ramowa UE w sprawie odpadów (2018/851) ma na celu przyczynianie się do budowy gospodarki o obiegu zamkniętym poprzez ustalenie kwot recyklingu, promowanie zapobiegania powstawaniu odpadów i wprowadzenie systemów zwiększających odpowiedzialność po stronie producenta. Wspiera zrównoważoną gospodarkę odpadami, ustanawiając środki związane z recyklingiem, naprawą i ponownym wykorzystaniem odpadów.

Dyrektywa dotycząca wyrobów budowlanych (CPR)

Dyrektywa dotycząca wyrobów budowlanych (CPR lub rozporządzenie w sprawie wyrobów budowlanych 305/2011) harmonizuje warunki wprowadzania produktów budowlanych do obrotu na terenie UE oraz ustanawia deklarację właściwości użytkowych i znak CE w celu zapewnienia, że produkt jest bezpieczny i przyjazny środowisku. Zmiana wprowadzona w 2022 roku zaostrzyła te przepisy, wprowadzając dodatkowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa produktu, ochrony środowiska i klimatu, a także rozszerzając obowiązki dla różnych interesariuszy branży. Ponadto dla produktów budowlanych wprowadzono wymóg posiadania Cyfrowego Paszportu Produktu.

Taksonomia UE

Taksonomia, czyli rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852, definiuje kryteria zrównoważonej działalności gospodarczej, w tym realizacji projektów budowlanych, a także ukierunkowuje inwestycje na działania zgodne z gospodarką o obiegu zamkniętym. Promuje procesy budowlane, w których zasoby są wykorzystywane w efektywny sposób.

Wymagania prawne na poziomie krajowym

Konkretne wymogi prawne wdrażane są na szczeblu krajowym.

  • Norma DIN EN 15804 określa zasady, wymagania i wytyczne dotyczące deklaracji środowiskowych produktu (EPD). Dzięki niej można oceniać wpływ produktów budowlanych na środowisko w trakcie całego ich cyklu życia.
  • Normy serii DIN EN 15643 dotyczą oceny zrównoważonego rozwoju budynków oraz ich infrastruktury. Obejmują różne aspekty, takie jak efektywność środowiskowa, wykorzystanie zasobów i koszty cyklu życia.
  • Norma ISO 20887:2020 zawiera podstawowe zasady oraz konkretne wymogi i wytyczne w zakresie   rozbiórki nieruchomości oraz ich adaptacji. Wytyczne te można wykorzystać do zwiększenia żywotności budynków oraz używanych komponentów i produktów budowlanych.
  • Norma DIN SPEC 91484 definiuje proces rejestrowania wyrobów budowlanych przed pracami rozbiórkowymi i remontowymi (audyt przed rozbiórką). Celem jest ocena potencjału ponownego wykorzystania wyrobów budowlanych w celu umożliwienia ich recyklingu, oszczędzania zasobów i redukcji emisji dwutlenku węgla. Normy wspierają gospodarkę o obiegu zamkniętym w sektorze budowlanym poprzez ustanowienie systemu identyfikacji i oceny materiałów nadających się do ponownego wykorzystania.
  • Certyfikacja budynków jako narzędzie służące zapewnieniu jakości i utrzymaniu wartości może w przyszłości pomóc także we wdrażaniu zasad gospodarki o obiegu zamkniętym. Np. Niemiecka Rada ds. Zrównoważonego Budownictwa (DGNB) na już rozszerza kryteria cyrkularności w ramach certyfikacji.

Jak wykorzystać potencjał cyrkularnej ekonomii?

Jeśli chodzi o transformację branży budowlanej na poziomie produktów i systemów, gospodarka o obiegu zamkniętym oferuje największy potencjał jako zrównoważona alternatywa do tradycyjnego, liniowego modelu (weź-wyprodukuj-zużyj-wyrzuć). Koncentruje się na projektowaniu długowiecznych produktów, które umożliwiają naprawę, efektywne wykorzystanie zasobów oraz ograniczanie odpadów, a także zamykanie obiegu materiałów poprzez recykling.

Budownictwo o zamkniętym obiegu, od projektowania aż po recykling​

Wprowadzanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym na wszystkich etapach inwestycji, od projektowania i budowy poprzez użytkowanie, aż po recykling wiąże się z istotną zmianą paradygmatu w branży budowlanej. W ramach programu Carbon Control firma Schüco oferuje rozwiązania umożliwiające lepsze wykorzystanie materiałów i zrównoważony rozwój, a także pozwalające na zintegrowanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym z procesem opracowywania produktów. W tym celu na potrzeby każdego projektu udostępniamy dane produktowe potrzebne do oceny cyklu życia.​

vlcsnap-2024-09-09-18h46m04s906

Schüco Carbon Control

Dowiedz się więcej o naszej kompleksowej ofercie produktów i usług z obszaru dekarbonizacji budynków.

Schüco Carbon Control
100_122586_KBC-Data_Center

Paszport materiałowy jako wstęp do górnictwa miejskiego

Aby w przyszłości możliwe było wykorzystanie potencjału starych budynków jako magazynów surowców, potrzebne są informacje o tym, gdzie można w nim znaleźć określone komponenty i materiały oraz jaki mają one wpływ na środowisko. Ważnym krokiem w kierunku tworzenia gospodarki o obiegu zamkniętym w budownictwie jest więc wprowadzenie paszportów materiałowych. Dokumenty te zawierają szczegółowe informacje o materiałach użytych w budynku oraz ich właściwościach związanych z recyklingiem. Rozwiązanie to wspiera realizację idei górnictwa miejskiego na koniec cyklu użytkowania budynków.