Op het eerste gezicht

De hersenen hebben slechts 1/10 van een seconden nodig om zich een beeld te vormen van een vreemde.

Wij werden nog nooit door zoveel gezichten omringd als nu In het tijdperk van de sociale media worden de hersenen permanent uitgedaagd om zich een eerste indruk te vormen van vreemde mensen. "Hoe de eerste indrukken van gezichten worden gevormd, is een onderwerp van doorslaggevend theoretisch en praktisch belang, dat nog belangrijker is geworden door de verspreiding van portretfoto's in sociale media“, zo zegt de onderzoeker Tom Hartley en zijn collega's van de Universiteit van York in het vakblad „PNAS“. Is een persoon sympathiek, afstotend, aantrekkelijk? De hersenen hebben slechts een tiende van een seconde nodig om een eerste indruk te vormen. De onderzoekers zijn van mening dat in deze uiterst korte tijd 65 kenmerken worden waargenomen, bijvoorbeeld de vorm van de mond, de afstand van de wenkbrauwen tot elkaar en de positie van de jukbeenderen. Een blijvende indruk. Het is vooral verbazingwekkend dat de eerste indruk meestal correct is, zoals studies bewijzen: de eerste indruk komt meestal overeen met de eigenschappen die de persoon zelf aangeeft – en blijft dan ook bestaan, zelfs als men niet langer met deze persoon contact heeft. Het enige wat verandert is gewoon de zekerheid dat het gevelde oordeel correct was. Dat hebben de Amerikaanse onderzoekers Janine Willis en Alexander Todorov van de universiteit van Princeton vastgesteld. In de hersenen is de amygdala verantwoordelijk voor snelle emotionele oordelen - dit verklaart het intuïtieve gevoel, dat niet rationeel kan worden verklaard. Eén vraag speelt een beslissende rol bij de eerste beoordeling: is mijn tegenpartij betrouwbaar en sympathiek of agressief en onbetrouwbaar? Vriend of vijand? De Italiaanse onderzoekster Tessa Marzi en haar team van de universiteit van Firenze kwamen tot het besluit dat dit de belangrijkste vraag is, en zij zijn van mening dat de hersenen voor het beantwoorden van deze vraag over een soort 'gereedschapskoffer' beschikken, die de hersenen helpt om de betrouwbaarheid van vreemde personen te interpreteren. Vanuit evolutionair standpunt gezien was dit absoluut zinvol, uiteindelijk is er een tijdperk geweest waarin het onderscheid tussen vriend en vijand tegelijkertijd een beslissing over leven en dood kon zijn. Daarnaast maken de hersenen een bliksemsnelle beoordeling over de sociale status en beslissen dan of men zich verder met een persoon moet engageren. Of niet.